Şunu en başta söyleyeyim: “Türkiye’nin en büyük lojistik firması kim?” diye soran herkese tek kelimelik bir cevap vermek, bu dev sektörün karmaşıklığına haksızlık olur. Evet, tartışma çıkaracak bir iddiam var: “En büyük” kavramı, hangi metreyle ölçtüğünüze göre değişir ve bugün Türkiye’de tek bir tahta oturan kral yok. Hazırsanız bu iddiayı, verilerle ve sahadaki dinamiklerle didik didik edelim.
“En Büyük” Kime Göre? Ciroya mı, koliye mi, ağ genişliğine mi bakıyoruz?
Önce oyunun kurallarını koyalım. Bir firmayı “en büyük” yapan ne? Yıllık ciro mu, taşınan gönderi adedi mi, depolama alanı mı, uluslararası hat sayısı mı, yoksa teknolojik verimlilik mi? Kargo şirketleriyle entegre 3PL devlerini aynı terazide tartmak, elmayla armudu karşılaştırmak gibi. O yüzden önce terimleri ayıralım, sonra sahadaki güç dengelerine bakalım.
Ciro penceresinden bakınca: Netlog öne çıkıyor
Kurumsal ciro liginde, özellikle “Depolama–Taşımacılık–Lojistik–Kurye” başlığı altında bakıldığında Netlog Lojistik’in uzun süredir ilk sırayı aldığına dair açık işaretler var. Fortune 500 Türkiye’nin 2024 sektör kırılımında “lojistik şirketleri şampiyonu” olarak Netlog’un başı çektiği bildirildi. Bu, cirosal büyüklüğe bakınca kronik bir liderlik tablosu anlamına geliyor. :contentReference[oaicite:0]{index=0}
Kredi derecelendirme raporlarında da Netlog’un Türkiye merkezli, ölçekli bir lojistik grubu oluşu detaylandırılıyor; bu da şirketin entegre yapısının altını çiziyor. Ancak dikkat: Derecelendirme raporları “büyüklük” kavramını doğrudan “en büyük” ilanı olarak değil, finansal kapasite ve ölçek göstergesi olarak ele alır. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
Gönderi adedinde tablo değişiyor: E-ticaret kuryeleri sahnede
“Koli sayısı” gözlüğünü taktığınız anda sahne değişiyor. BTK verilerine atıf yapan sektör haberlerinde, 2023’ün ilk yarısında en çok teslimat yapan oyuncunun Trendyol Express olduğu; Aras Kargo ve Yurtiçi Kargo’nun onu izlediği paylaşıldı. Yani “hacim” ve “son kilometre” baskın çıktığında, fotoğrafı kargo/kurye firmaları domine ediyor. Bu, “en büyük” sorusuna başka bir cevap çıkarıyor. :contentReference[oaicite:2]{index=2}
Aynı dönemde posta–kargo pazarının e-ticaretle patladığını, sektör gelirlerinin ikiye katlandığını bildiren haber akışı da, kurye ağı gücünün niçin “büyüklük” tartışmasında belirleyici hale geldiğini gösteriyor. :contentReference[oaicite:3]{index=3}
Taht oyunları: Satın almalar, birleşmeler ve yabancı sermayenin ağırlığı
Bir de işin jeopolitiği var: Türkiye–Avrupa hattı büyürken konsolidasyon hızlandı. 2024’te DFDS’in Ekol’ün uluslararası ağını satın alma kararı; 2025’te CMA CGM/CEVA’nın Borusan’ın lojistik birimini 440 milyon dolara devralmak için anlaşması, oyunun kurallarını değiştiriyor. Bu hamleler, depolama kapasitesini, kara taşımacılığı hacmini ve entegre ağları büyütüyor. “En büyük kim?” sorusu, bir anda “Bu pazarı kim şekillendiriyor?” sorusuna dönüyor. :contentReference[oaicite:4]{index=4}
Örneğin CEVA’nın Borusan lojistiğini alması tamamlandığında (düzenleyici onaylarla), Türkiye’deki depolama ayak izinin yaklaşık iki katına çıkacağı; yıllık yurt içi sevkiyatın 1 milyona yaklaşacağı ve bitmiş araç lojistiğinde ilk üçe oynayacağı bildiriliyor. Böyle bir hamlede “büyüklük”, salt ciro değil, ağ etkisi ve operasyonel kaldıraç demek. :contentReference[oaicite:5]{index=5}
Büyüklüğün zayıf karnı: Şeffaflık, kalite tutarlılığı ve iş gücü gerçekleri
Şimdi biraz can sıkalım. Türkiye lojistik piyasasında raporlanan metrikler bile çoğu zaman “aynı dili konuşmuyor”. Kimi zaman konsolide ciro açıklanıyor, kimi zaman operasyon adedi; kimi zaman da üçüncü taraf ağlar “bizimmiş gibi” okunuyor. Peki müşteri için ne anlamı var? Teslimatın zamanında gelmesi, hasar oranlarının düşük kalması, iade süreçlerinin friksiyonsuz işlemesi… Kâğıt üstündeki büyüklük, sahadaki deneyimi garantilemez. BTK verilerine dayanan özetlerde şikâyetlerin önemli bölümünün şube/acenteyle ilgili olduğu; gecikme ve hasar gibi kronik başlıkların da pay aldığı görülüyor. “En büyük” unvanı, bu acı gerçekleri “sihirli değnek” gibi çözmüyor. :contentReference[oaicite:6]{index=6}
İkincisi, karbon ayak izi ve sürdürülebilirlik. Hacim büyütürken emisyonu aynı hızla mı büyütüyoruz? Elektrikli filo dönüşümü, rota optimizasyonu, boş dönüş oranları… Kaç şirket, bu metrikleri herkesin anlayacağı şeffaflıkta raporluyor? “En büyük kim?” yerine “en sorumlu kim?” diye sormanın zamanı gelmedi mi?
Provokatif sorular: Sizin “en büyük” tanımınız hangisi?
• Ciroyu baz alırsak Netlog’un liderliği tartışmasız mı; yoksa sektör kırılımını daha da inceltmeli miyiz? :contentReference[oaicite:7]{index=7}
• Hacmi baz alırsak, Trendyol Express gibi platformların “lojistikçi mi, e-ticaret uzantısı mı” olduğu nasıl tanımlanmalı? :contentReference[oaicite:8]{index=8}
• Yabancı sermayeli devler Türkiye ağlarını büyütürken, yerli oyuncular için fırsat mı, baskı mı doğuyor? :contentReference[oaicite:9]{index=9}
• Son milde kaliteyi, iade deneyimini ve çalışan refahını kim sürdürülebilir biçimde yukarı taşıyabiliyor?
Karar: “En büyük” sabit bir unvan değil, hareketli bir hedef
Bugünün fotoğrafını dürüstçe okuyalım. Ciro ve entegre 3PL perspektifinden bakınca Netlog’un adı ilk sıraya yazılır. Koli/gönderi adediyle bakınca, trend çubuğu e-ticaret kuryelerine kayıyor. Birleşme–satın alma dalgası ise yarının liderini bugünden farklılaştırabilir. Bu yüzden tüketici, işletme ve yatırımcı olarak bizim göreviniz, “en büyük”e değil, “en uygun”a ve “en güvenilir”e odaklanmak.
Şimdi söz sizde: “En büyük”ü nasıl tanımlıyorsunuz? Ciro mu, hız mı, şikâyet oranı mı, sürdürülebilirlik mi? Yorumlarda tartışalım—çünkü bu tartışma, sektörün kendisi kadar dinamik.
::contentReference[oaicite:10]{index=10}