Sözleşme Siyah Kalemle İmzalanır Mı? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir İnceleme
Sözleşme imzalamak, genellikle ciddiyet ve hukuki bir bağlayıcılık içerir. Fakat bir sözleşme imzalanırken kullanılan araçlar, yani hangi kalemle imzaladığınız bile aslında toplumsal yapıları, cinsiyet rollerini ve sosyal adaletin nasıl işlediğini gösteren küçük ama anlamlı detaylar olabilir. Bugün “Sözleşme siyah kalemle imzalanır mı?” sorusunu sadece bir teknik soru olarak değil, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet perspektifinden de ele alacağız. İstanbul’daki sokaklardan, işyerimden ve toplu taşımadan aldığım gözlemlerle, bu sorunun ne kadar derin ve karmaşık bir anlam taşıdığını sizlere aktarmak istiyorum.
Sözleşme Siyah Kalemle İmzalanır Mı? – Resmi Olmanın Yeri
İstanbul’da yaşıyor olmak, sürekli bir çeşitlilik ve farklılıklar içinde olmak demek. Her gün yüzlerce insanla karşılaşıyor ve onların hayatlarından, davranış biçimlerinden etkileniyorum. Bir sabah ofise giderken, otobüste yanımda bir kadın oturuyor. Cep telefonunu elinde tutuyor ve bir belgeyi imzalıyor. Ama dikkatimi çeken şey, elindeki siyah kalemle imzaladığı sözleşme. Neden siyah kalemle imzalanmalı? Gerçekten de kalemin renginin, imzanın geçerliliğiyle ne ilgisi var? Toplum olarak belirli renkleri, anlamları ve normları nasıl kabulleniyoruz?
Sözleşme imzalamak, resmi ve ciddi bir iş. Ancak bu ciddiyetin bir tür gelenek haline gelmesi, aslında toplumsal cinsiyet ve sosyal statü ile de bağlantılı. Örneğin, kadınlar için belirli kurallara ve biçimlere uygun davranmak gerektiği düşüncesi, kimi zaman onların günlük hayatını da etkiliyor. “Sözleşme siyah kalemle imzalanır mı?” sorusu, belki de bir cinsiyetin beklenen davranış kalıplarını yansıtan bir norm olabilir. Kadınlar, genellikle daha dikkatli, daha düzenli ve “doğru” olma baskısıyla karşı karşıya kalabiliyorlar. Bu tür küçük detaylar, onları toplumun kabul ettiği ‘doğru’ davranışlar içinde kalmaya yönlendirebiliyor.
Sözleşme Siyah Kalemle İmzalanır Mı? – Çeşitlilik ve Sosyal Adalet
Hangi kalemle sözleşme imzaladığınız, aslında o anki toplumda kim olduğunuzla da bağlantılı olabilir. Toplumsal çeşitliliğin ve sosyal adaletin eksik olduğu bir ortamda, bazı gruplar için belirli davranış biçimlerinin beklenmesi, büyük bir ayrımcılıkla sonuçlanabiliyor. Örneğin, düşük gelirli bir aileden gelen biri, eğitim seviyesinin etkisiyle siyah kalemle bir sözleşmeyi doğru imzalayacağını düşünürken, belki de daha renkli ya da yaratıcı bir şey tercih etmek isteyebilir. Ama toplum, ‘resmi’ ve ‘doğru’ imza için belirli normlar dayatır.
Bir gün işyerinde, farklı sosyo-ekonomik geçmişlere sahip birkaç arkadaşla sohbet ederken, birinin imzaladığı sözleşme üzerine konuşuyorduk. O kişi, sözleşmesinin altına renkli kalemle imza atmıştı. “Bunu ciddiye alacaklar mı?” diye endişeleniyordu. O sırada, diğer arkadaşım, “Neden siyah kalemle imzalamak zorundasın? Bu, senin kimliğini yansıtmıyor mu?” diye sormuştu. Bu soruya verdiğim cevap çok basit oldu: Çünkü toplumsal normlar böyle belirlenmiş. Evet, belki de bir renkle imzalamak, bir kişinin statüsünü, kimliğini, ya da dünyaya bakışını yansıtır.
Sözleşme siyah kalemle imzalanır mı? sorusunun cevabı, aslında sosyal adaletin nerede eksik olduğunu, toplumun normlara olan takıntısını gösteriyor. Siyah kalemle imzalamak, toplumsal bir bekleyiş olabilir. Ama bu bekleyiş, kimliklerimize, renklerimize ve geçmişimize ne kadar özgürlük tanıyacak?
Sözleşme Siyah Kalemle İmzalanır Mı? – Küçük Ayrımcılıklar ve Günlük Hayat
Bir gün bir kafede otururken, masamda çalışan biriyle sohbet ediyorum. Genç bir kadın, iş görüşmesine gitmek için hazırlanıyor ve bana sözleşmesini gösteriyor. Fakat sözleşmesinin üst kısmındaki yazılar, çok büyük, çok dikkat çekici. Hızla göz attım, siyah kalemle yazılmış. Herkes bu kadar dikkatli mi olmalı? Gerçekten resmi bir belgeyi, doğru şekilde hazırlamanın yükü kadınların omuzlarında mı olmalı? Belki de, kadınların sürekli olarak toplum tarafından daha dikkatli ve hassas olmaları bekleniyor.
Bunlar küçük gibi görünen ama aslında büyük ve derin anlamlar taşıyan ayrımcılıklar. Kadınların ve farklı grupların, sadece sözleşme imzalarken bile, toplumun belirlediği normlara uymak zorunda kalmaları, sosyal adaletin eksik olduğunu bir kez daha gösteriyor. Bu tür küçük ayrımcılıklar, aslında toplumsal eşitsizliğin en temel göstergelerinden biridir.
Sonuç: Sözleşme Siyah Kalemle İmzalanır Mı?
Sonuçta, sözleşme siyah kalemle imzalanır mı sorusu basit bir evet-hayır cevabından çok daha fazlasını içeriyor. Toplum olarak, renklerle, biçimlerle, kurallarla ne kadar iç içe geçmişiz? Bunu sorgulamak, aslında sosyal adaletin nasıl işlediğini anlamak demektir. Siyah kalemle imzalanması beklenen bir sözleşme, sadece fiziksel bir araç değil, aynı zamanda toplumsal normların, eşitsizliklerin ve cinsiyet rollerinin bir yansımasıdır.
Bununla birlikte, her zaman söylediğimiz gibi: Kendi kimliğimizi, bizim belirlediğimiz kurallarla yaşamalıyız. Sözleşme siyah kalemle imzalanır mı? Bunu soranlar, belki de biraz daha fazla düşünmeli. Çünkü kimse, sadece kalem rengiyle tanımlanmaz.